Doç. Dr. Ekrem Duman’ın Geliştirdiği “Göçmen Kuşlar Optimizasyon Algoritması”

Endüstri Mühendisliği öğretim üyemiz Doç. Dr. Ekrem Duman’ın liderliğindeki ekip tarafından geliştirilen Göçmen Kuşlar Optimizasyon Algoritması kredi kartı sahtekârlarına geçit vermiyor. Türkiye’nin önde gelen bankalarından biri bu algoritmayı kullanarak sahtekârlıkların yüzde 97’ sinin önüne geçmiş durumda.
 
Doç. Dr. Ekrem Duman liderliğindeki ekibin uluslararası Information Sciences Dergisi’nde konu ile ilgili yayımladıkları makale, o dergiden en çok indirilen ilk 10 makale arasında yer aldı.
 
Göçmen Kuşlar ilham kaynağı oldu

2008 yılında kumsalda bilimsel bir makale okurken gözü gökyüzünde V dizilişinde uçan birkaç kuşa takılan Doç. Dr. Ekrem Duman, kuşların özellikle uzun süreli uçuşlarda enerji optimizasyonunu nasıl bu kadar iyi sağladıkları konusunda düşünmeye başladı. Aklından ‘onlardan esin alıp zor problemleri çözemez miyiz’ diye geçiren Duman, Prof. Dr. Mitat Uysal’la bu fikri paylaşmasının ardından, o dönemdeki doktora tez öğrencisi Ali Fuat Alkaya’nın da katılımıyla bu fikri olgunlaştırdıklarını anlatıyor.
 
Bilindiği üzere göçmen kuşlar uzun uçuşlarında V şeklinde dizilerek uçarlar. Bu diziliş, kuşların birbirini daha iyi görmesini sağlamasının yanı sıra çok ciddi enerji verimliliği de getirir. Öyle ki, V dizilişinde uçan 25 kuş, aynı miktarda enerji harcayarak, tek bir kuşun uçabileceği menzilin yüzde yetmiş daha fazlasını uçabilir. Doç. Dr. Ekrem Duman, Doğuş Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mitat Uysal ve Marmara Üniversitesi’nden Yard. Doç. Dr. Ali Fuat Alkaya’dan oluşan ekip, bu verimliliğe ve kuşlar arasındaki bu faydalanma mekanizmasına kafa yorarak Göçmen Kuşlar Optimizasyon (GKO) algoritmasını geliştirdi ve 2012 yılında uluslararası Information Sciences Dergisi’nde bilimsel makale olarak yayımladı. Yılın sonuna doğru yayımlanmasına rağmen bu makale, o dergiden en çok indirilen ilk 10 makale arasına girmeyi başardı.
 
“Problem bağımsız” ve farklı birçok zor problemi çözmek için kullanılabiliyor

İlk uygulaması bir yerleşim probleminin çözümü olan GKO, sonrasında hem bankaların hem de kullanıcıların korkulu rüyası olan kredi kartı sahtekârlıklarının belirlenmesinde kullanıldı ve son derece başarılı sonuçlar elde edildi. Öyle ki, IT merkezine GKO’ yu koyan büyük bir Türk bankası, yeni sahtekârlık tespit çözümüyle, oluşan ve/veya oluşabilecek tüm sahtekârlıkların yüzde 97’ sini yakalayabilir duruma geldi.
 
Ödüle doymayan çözüm

Bu çözüm, ilgili Türk bankasına Avrupa Bankacılık Platformu (European Banking Platform)’ nun 2013 Müşteri Güvenliği ve Mobil Bankacılık temalı buluşmasında inovasyon ödülünü getirdi.
 
Bu uygulama ile ilgili olarak Doç. Dr. Ekrem Duman ile ilgili banka çalışanları Ayşe Büyükkaya ve İlker Eliküçük tarafından hazırlanan bir makale ise Aralık 2013 de ABD’ nin Dallas şehrinde düzenlenen IEEE destekli ICDM (International Conference on Data Mining) Konferansı’nda ‘en iyi veri madenciliği uygulaması’ ödülünü aldı.