ÖzU in Press - Bağlanmanın Çocuğun Gelişimine Etkisi (Turkish)

Milliyet

Geçtiğiici olabildiğine değinmiştik. Daha öncede üstünden geçtiğimiz gibi bağlanmanın etkisi ilişkilerimizle sınırlı değil. Çocuk gelişimi üzerinde de belirgin rol oynuyor. Özellikle boylamsal araştırmalarda bağlanma stillerinin çocuklar için avantaj ya da dezavantaj oluşturabileceği vurgulanmıştır.

Peki Boylamsal Araştırma Nedir ve Neden Önemlidir?

Psikolojide davranış incelemek için kurulan la ba rotu varlarda deneylerle ya da tek bir zaman aralığında bir kerelik ölçüm (Örn. anketler) yapılarak araştırmalar yapılabilir. Boylamsal araştırmalarda ise kişiler bir zaman diliminde haftalar, aylar bazen yıllar boyunca takip edilir ve ölçümler alınır. Araştırmacılar böylece neden sonuç ilişkisi kurmaya el verecek bilgi birikimine sahip olurlar. Bağlanma alanında Amerika'da, Almanya'da, İngiltere'de Hollanda'da ve İsrail'de tamamlanmış boylamsal çalışmalar hem alanda çalışanlar hem de akademisyenler için değerli bilgi kaynaklarıdır. Çünkü bu araştırmalarda çocuklar 1-2 yaşlarındayken ölçümler başlar, ergenlik, yetişkinlik dönemine kadar seneler içinde çok defa ailelerinden, akranlarından, öğretmenlerinden değerlendirmeler alınarak tamamlanır. Farklı kişilerin gözünden değerlendirilen çocuklar bizlere daha kapsamlı bilgi verir.

Peki Bu Araştırmaki Belli Başlı Bulgular Neler?

Güvenli bağlanma özellikleri taşıyan çocuklar büyüyüp okula gittiklerinde arkadaşları tarafından daha az dalga geçilip, daha az grup dışında kalıyorlar. Benzer şekilde ergenlik yıllarında da arkadaşları tarafından daha az red ediliyorlar. Ancak dezorganize yani erken çocukluk yıllarında istismar ve travma gibi zorlu yaşam deneyimleriyle sınanmış çocuklar, arkadaşlarına saldırganlık gösteriyorlar. Ailenin düşük gelir ve eğitim durumu gibi risk faktörlerine karşı güvenli bağlanma koruyucu rol oynuyor ve çocuklar daha az davranış sorunları gösterip, dil beceri testlerinden sosyal yetkinlik değerlendirmelerinden yüksek skorlar alabiliyor. Tıpkı risk altında olmayan çocuklar gibi. Benzer şekilde güvenli bağlanmanın üniversitedeki senelik başarı ortalamları ve okul bitirme süresinde de etkili olabileceği saptanmış. Örneklerimize baktığımızda, Ali ve Zeynep'e nazaran, Ayşe'nin arkadaş ilişkilerinin, dil becerilerinin ve gelecekteki okul başarısının daha iyi olabileceğini tahmin edebiliriz. Ailesi Ali ve Zeynep kadar varlıklı ve eğitimli olmasa da Ayşe'nin hayatına bu dezavantajlar güvenli bağlanma stilinin etkisiyle daha az yansıyacak.

Haftaya: Güvenli bağlanmayı etkileyen risk faktörleri