ÖzU in Press - Bağlanma Odaklı Müdahale/Destek Programları (1) (Turkish)

Milliyet

Geçtiğimiz hafta güvenli bağlanma için risk oluşurabilecek faktörlere değinmiş ve — nasıl bertaraf edilebileceklerine dair ipuçları vermiştik. Şimdi bağlanma odaklı müdahale programlarına ve içeriklerine değineceğiz. Ama bundan önce ideal müdahale ya da destek programlan ve nasıl şekillendikleri hakkında bilgi sahibi olmak yol gösterici olacaktır.

Müdahale/Destek Programı Nedir?

Psikolojik sağlık ve çocuk gelişimi alanındaki destek programlarının genel olarak iki hedefi vardır. İlki, yaşanacak soruna katkısı olabilecek risk faktörlerini belirleyerek bunları azaltmak ve sorunun oluşumunu ilk evrelerinde engellemek. İkincisi ise ortaya çıkmış olan sorunun büyümesini önüne geçmek, imkanlar çapında sorunla mücadele edebilmek. Örneğin, önceki yazılarımızdan Zeynep ve Ali'nin ailelerindeki ekonomik zorluklardan ve annelerinin duyarsızlığından bahsetmiştik. Yapılan araştırmalardan biliyoruz ki hem ekonomik zorluklar hem anne duyarsızlığı Zeynep ve Ali'nin güvensiz bağlanma geliştirmesine yol açabilir. Bu doğrultuda, ideal destek programı Zeynep ve Ali henüz 1-2 yaşlarındayken annelerinin duyarlılığını artırmayı hedeflemeli. Ancak Zeynep ve Ali çok küçük değiller, okula başlamışlar ve güvensiz bağlanma özellikleri de gösteriyorlar. Bu durumda ikinci hedefi gündeme alan destek programları ile yine ilişkinin iyileştirilmesi söz konusu olabilir. Böylece güvensiz bağlanmanın yol açabileceği olumsuzluklar (Örn. akran ilişkilerindeki zorlanmalar, okul başarısı, psikolojik sorunlar) engellenebilir.

Peki İdeal Müdahale/Destek Programlarının Özellikleri Nelerdir?

En önemli özellikleri bilimsel veriye dayanarak oluşturulmuş olmalarıdır. Araştırma sonuçlarına göre, risk grupları tespit etmek mümkün olur. Böylece soruna işaret eden faktörler ortadan kaldırılabilir ya da bu faktörlerin görüldüğü gruplara destek/müdahale programları uygulanabilir. Diğer yandan uygulanan destek programının sonuçlarını inceleyen araştırmalara bakılır. Uygulanan destek programı sorunu azalttı mı? Hangi gruplarda etkili oldu? Hangi özellikleri taşıyanlarda işe yaramadı? Destek alan grup ile almayan grup arasında herhangi bir fark var mı yoksa zamanla sorun her iki grupta da kendi kendine azalıyor mu? İşte tüm bu soruların cevaplarını bize verebilen destek/ müdahale programları ancak karşılaştırmaya değer bulunur. Gelişmiş ülkelerde bu sorulara verilen cevaplara göre, etkinliği kanıtlanmış destek programları halkın hizmetine sunulur ve yaygınlaştırılır.

Gelecek Hafta: Bağlanmaodaklı müdahale/destek programları (2)