Çocuğunuz gelecekteki geliri sizin bugünkü esnek çalışma ortamınıza bağlı

Çocuğunuzun sizden daha fazla gelire sahip olmasını istiyorsanız, çok çalışmanız ve onlara iyi bir gelecek hazırlamak için çok kazanmanız yetmez. İşinizin ne kadar esnek olduğunun kuşaklararası etkisini de düşünmeniz gerekir.

Son dönemlerde, kuşaklararası geçişkenlik, ebeveynlerin geliri ile çocukların gelirleri arasındaki bağ, üzerine yapılan çalışmalar bu ilişkinin belirleyicilerine odaklanıyor. Özellikle çekirdek aileler, anne-baba ve çocuklardan oluşan aileler, üzerine yapılan araştırmaların, emek piyasası ve ev içindeki iş bölümüne dair ilginç bulguları var.

Kaynak: George-Levi Gayle and Limor Golan and Mehmet Ali Soytas, “What is the source of the intergenerational correlation in earnings?”, St. Louis FED Working Paper 2015-019A, 2016.

Araştırmalar, ebeveynler ile çocukların gelirleri arasındaki bağın günümüzde emek piyasalarının nasıl örgütlendiğinin belirlediğine işaret ediyor. Özyeğin Üniversitesi öğretim üyesi Mehmet Ali Soytaş’ın Saint Louise Washington Üniversitesi’nden George-Levi Gayle ve Limor Golan ile birlikte yaptıkları çalışmada, iş yerinde esnek çalışma imkânının kuşaklararası etkisinin en önemli unsurlardan biri olduğuna dikkat çekiliyor. Şirketlerin iş ve insan sermayesine nasıl yaklaştıklarına bağlı olarak, ev içinde iş bölümü değişebiliyor. Evdeki bu görev dağılımı da gelecek kuşakların gelecekteki yaşamlarını ve gelirlerini belirliyor.

İşe geçici süre ara vermek, sonra yeniden başlamak bugünün iş dünyasında imkânsız olmasa da oldukça zor. Çünkü çalışırken edindiğiniz bilginin ara verdiğiniz süre içerisinde aşınması, eskimesi söz konusu. O nedenle çocuk yetiştirmek için verilen arada, sadece o süre için gelir kaybı yaşamıyor, aynı zamanda gelecekte kazanabileceğiniz gelirden de feragat emiş oluyorsunuz. Bazı aileler bu yükü kaldırabilir, bazıları ise kaldıramaz. Ebeveynlerin çocuklarına sağladığı maddi kaynak ve onlara ayırdıkları zaman, çocukların geleceklerinde en önemli belirleyici olduğundan, iş dünyasının da buna uygun olarak yapılandırılması gerekiyor.

Ebeveynler sürekli olarak ne kadar zamanlarını çocuklarına ne kadar zamanı işlerine ayıracaklarının hesabını yapıyor ve eşlerin iş bölümü buna göre şekilleniyor. Ailelerin çocuklarına yaptıkları bu yatırım çocukların yetişiminde önemli rol oynuyor. Soytaş ve arkadaşları çocukların yetişiminde, insan sermayelerinin oluşumunda iki etkili unsura zaman ve maddi desteğe vurgu yapıyorlar. Bu durum özellikle düşük eğitimli ve düşük gelirli ebeveynler için önemli bir sorun teşkil ediyor. Çocuklar büyüyünce de yetiştirilmelerine göre ne kadar eğitim alacakları, nasıl bir aile kuracakları ve iş ile aile hayatları arasında nasıl denge kuracaklarını belirliyorlar.

Daha zengin ve yüksek gelirli aileler çocuklarına işlerinden daha çok zaman ayırabilirler, onlara daha iyi bakım ve eğitim olanakları sağlayabilirler. Özellikle, gelişim sırasında çocuklara ayrılan zamanın çocukların gelecekteki başarısını belirlediği göz önüne alındığında zengin-yoksul farkının önemi ortaya çıkıyor.

Dolayısıyla, çalışanların iş piyasasındaki durumları, ebeveynler ile çocuklar arasındaki aktarımın önemli bir belirleyicisi olarak karşımıza çıkıyor. Eğer daha çok fırsat eşitliği istiyorsak, yeni iş dünyasında çocukları ile evde daha çok zaman geçirmek isteyen ebeveynlerin üzerindeki mali yükü azaltacak esnek işler ve rahat ortamların düzenlenmesi, evden çalışma olanaklarının arttırılması gibi geleneksel olmayan çalışma koşullarını konuşmaya başlamamız gerekiyor.